مقاله «راز بقا» از کوروش الماسی، تحلیلی فلسفی-اجتماعی است که با زبانی آکادمیک، به بررسی شرایط بحرانی کنونی ایران می‌پردازد. نویسنده با تکیه بر مفاهیمی چون «تعامل با زمان حال»، «فهم کاربردی» و «تحول طبیعی»، ریشه بحران‌ها را نه در افراد، بلکه در ساختارهای ناکارآمد و طرز فکرهای غیرواقع‌گرایانه جست‌وجو می‌کند.
او تأکید دارد که در شرایط کنونی باید از کدورت‌ها و دادخواهی از گذشته عبور کرد و حول منافع ملی متحد شد. همچنین از «تعویض لباس ایدئولوژیک با لباس ملی‌گرایی» سخن می‌گوید؛ بی‌آن‌که خواستار تغییری اساسی در ساختار سیاسی موجود باشد. این نگاه، در ظاهر علمی و وحدت‌طلبانه است، اما از نظر اپوزیسیون برانداز، حاوی اشکالاتی اساسی و خطرناک است.
نقد محتوایی از منظر اپوزیسیون برانداز:
۱. عبور از مسئولیت‌پذیری بدون شفافیت و عدالت
آقای الماسی خواستار نادیده گرفتن نقش نهادهای مقصر در بحران‌های کنونی است. اما چگونه می‌توان از آینده سخن گفت، بی‌آن‌که گذشته را به دقت واکاوی و مسئولان ناکارآمد و جنایت‌کار را پاسخگو کرد؟ عبور از خطای تاریخی بدون پاسخگویی، تنها به تکرار فاجعه می‌انجامد.
۲. فراخوان به اصلاح‌طلبی در چارچوب نظامی اصلاح‌ناپذیر
مقاله، تداوم همان گفتمان شکست‌خورده اصلاح‌طلبی است که بارها در عمل نشان داده است راهی به دموکراسی نمی‌برد. تغییر لباس یک ساختار ایدئولوژیک، تغییر ماهیت آن نیست. نجات ایران نه در تغییر ظاهر، بلکه در برچیدن کامل نظام ولایت فقیه و استقرار ساختاری دموکراتیک، سکولار و مبتنی بر حقوق بشر است.
۳. سکوت معنادار درباره سرکوب، فساد و نقض حقوق بشر
نویسنده هیچ اشاره‌ای به کشتار معترضان، سرکوب سیستماتیک، زندانیان سیاسی یا فساد نهادینه‌شده نمی‌کند. این سکوت، در شرایطی که میلیون‌ها ایرانی قربانی ظلم سیستماتیک‌اند، نوعی همدستی نرم با مشروعیت رژیم تلقی می‌شود.
۴. ابهام‌گویی با مفاهیم انتزاعی بی‌راه‌حل
مفاهیمی چون «تعامل طبیعی»، «درک علمی از زمان حال» و... بدون ارائه هیچ راهکار عملی، در نهایت به نوعی فلسفه‌پردازی غیرسیاسی و غیرکاربردی تبدیل می‌شود که کمکی به عبور از بحران نمی‌کند. در شرایط تورم، فقر، سرکوب و ناامیدی ملی، مردم به راه‌حل عینی و صریح نیاز دارند، نه به بازی زبانی.
۵. نادیده‌گرفتن خواست مردم برای تغییر اساسی
نویسنده عامدانه جنبش‌های مردمی همچون «زن، زندگی، آزادی» و تحریم گسترده انتخابات را نادیده می‌گیرد؛ در حالی‌که این خیزش‌ها آشکارا نشان دادند که اکثریت مردم نه تنها امیدی به اصلاح ندارند، بلکه خواهان تغییر بنیادین نظام هستند.
جمع‌بندی:
مقاله کوروش الماسی با لحن به ظاهر علمی و دعوت به وحدت، در واقع نسخه‌ای نرم و محافظه‌کارانه از گفتمان اصلاح‌طلبی را بازتولید می‌کند؛ گفتمانی که با نادیده گرفتن جنایات ساختار قدرت و دعوت به مدارا، عملاً به تداوم مشروعیت‌بخشی به نظامی ضد دموکراتیک و ضد انسانی کمک می‌کند. ما به عنوان بخشی از اپوزیسیون برانداز باور داریم که:
نه تعویض لباس، بلکه فروپاشی کامل ساختار سرکوبگر جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با حکومتی سکولار، آزاد و مردم‌سالار، تنها راه نجات ایران است. اصلاح‌ناپذیری این نظام، حقیقتی تاریخی است که بارها با خون مردم نوشته شده است.
لینک مقاله: https://jahanesanat.ir/%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%82%D8%A7/
نویسنده: دکتر مسعود کاشفی – ۱۱ تیرماه ۱۴۰۳